مطالبی که در این نوشته بررسی می‌کنیم
مالیات بر صادرات و واردات چگونه محاسبه می شود؟
مبالغی که بر اساس سیاست های کشور های طرفین مبادله کالا و خدمات، تحت عنوان مالیات و عوارض،از افراد دریافت می شود را، مالیات بر صادرات و واردات گویند.
صادرات و واردات چیست؟
صادرات و واردات به معنی خروج یا ورود کالا از کشوری به قلمرو گمرکی کشوری دیگر می باشد، که لازم است در این بین ارز بین دو کشور تبادل گردد.
نکته: منطقه آزاد اقتصادی جزء قلمرو صادرات و وادرات کشور متبوع نمی باشد و همانند سایر کشورها محسوب می گردد.
هر فرد حقیقی یا حقوقی واجد شرایط فقط با داشتن کارت بازرگانی می‌تواند اقدام به واردات یا صادرات کالا نماید.و بعد از انجام معاله (واردات یا صادرات)، به درآمد حاصل از آن، مالیات تعلق می‌گیرد.
در واقع معیار سنجش نرخ مالیات برای کارت‌های بازرگانی، میزان درآمد افراد از راه واردات و صادرات کالا بوده که برای اشخاص (حقیقی و حقوقی) متفاوت است.
وارد کننده و یا صادر کننده کالا شخصی حقیقی یا حقوقی است، که باتوجه به کالای مورد نیاز و مصرف کشور خود یا طرف مقابل و با توجه به قوانین و مقررات کشور خود و کشور طرف مقابل مجوز لازم جهت واردات و صادرات را کسب می نماید.
اگر از جمله افرادی هستید که در این زمینه فعالیت می نمایید، لازم است بدانید که مالیات صادرات و واردات تعیین شده طبق قانون، در تاریخ مقرر باید پرداخت شود.
مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده مالیاتی مالیات صادرات و واردات :
برای تشکیل پرونده مالیات صادرات و واردات، می توانید پیش فاکتور، فاکتور، بارنامه، برگ سبز گمرکی، تصویر تمام مخارج گمرکی و حمل و نقل و … خلاصه ای از گزارش شماره برگ سبز، تاریخ برگ سبز، شماره کوتاژ، شماره ارزیابی، مبلغ ارز، نرخ تبدیل، ریز هزینه ها و قیمت و نرخ ریالی هر واحد کالا تهیه کرده و به دارائی ارائه نمایید .
نکته:بهای تمام شده، مخارجی است که برای خرید و سایر هزینه هایی که برای رسیدن به مقصد انجام می شود.
چه مالیاتهایی از واردات کالا و خدمات دریافت می شود؟
مالیات بر صادرات و واردات در اقسام مختلف از مودیان اخذ می شود که در زیر به ذکر و توضیح این موارد پرداخته شده است:
درآمد حاصل از مالیات صادرات و واردات در بودجه عمومی دولت شامل بخش‌های مختلف است
- مالیات علی‌الحساب کارت بازرگانی
- مالیات بر ارزش افزوده واردات و صادرات
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی
- مالیات علی‌الحساب کارت بازرگانی:در حالت کلی تمامی کسانی که در امر واردات کالا هستند، مشمول پرداخت مالیات ۴% درصد می شوند.مالیات بر واردات کالا و خدمات معادل ۴ ارزش گمرکی کالا و خدمات می باشد.
- مالیات ارزش افزوده صادرات و ورادات:که برای سال ۱۳۹۹ معادل ۹% از ارزش بهای تمام شده می باشد.
- مالیات بر درآمد اشخاص: که بصورت سالیانه محاسبه و در انتها از ۴% غلی الحساب مالیات کارت بازرگانی کسر می گردد.
آیا از صادرات مالیات دریافت می شود؟
طبق قانون، صادرات کالا و خدمات معاف از مالیات می باشد، و طبق تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ درآمد حاصل از صادرات مواد معدنی- غیر فلزی- محصولات نفتی گازی و پتروشیمی که بصورت خام و نیمه خام مشمول مالیات می شود
البته مالیات صادرات سایر کالاها و خدمات درصورتیکه این شروط رعایت شود از پرداخت مالیات معاف می باشند:
- ارز حاصل از صادرات کالا و خدمات مطابق با قوانین و مقررات بانک مرکزی به چرخه اقتصادی برگردانند شود.(صادرات بخش کشاورزی و خدمات فنی مهندسی از شمول این حکم مستنثنی است).
- سود حاصل از تفاوت تسعیر نرخ ارز حاصل از صادرات از سال ۱۳۹۷ به بعد منوط به برگشت ارز حاصل از صادرات طبق مقررات بانک مرکزی می باشد.
- اعمال معافیتهای دیگر نیز منوط به برگشت ارز حاصل از صادرات می باشد.
یکی از مضوعاتی که در باب صادرات، برای بسیاری سوال می باشداین موضوع است که: آیا صادرات مالیات دارد؟
طبق ماده ۱۳ قانون مالیات بر اززش افزوده : صادرات کالا و خدمات به خارج از کشور، چنانچه از مبادی خروجی کشورصورت گیرد، مشمول مالیات نمی شود. و در صورت پرداخت مالیات ، با ارائه اسناد و مدارک وجه آن مسترد می گردد.
از سال ۹۷ به بعد شرط برخورداری از این معافیت مالیاتی، برگشت وجه کالا و خدمات صادراتی به کشور می باشد.که این مقوله را رفع تعهدات ارزی گویند.و در واقع صادرات مالیات دارد.و این معافیت
رفع تعهدات ارزی صادر کنندگان بدین صورت است که:
صادر کنندگانی که حداقل ۷۰% صادرات خود را به روش اعلامی :
- ۲۰% سامانه نیما
- ۵۰% بانک مرکزی ( درصد ورادات در مقابل صادرات)
به کشور برگردانند، با تایید بانک مرکزی از ۱۰۰% مالیات بر ارزش افزوده و عملکرد معاف می شوند.
واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی که مستقیما به صدور تولیدات خود مبادرت می ورزند، معادل ۵۰% ارزش درآمد صادرات آنها مشمول معافیت مالیاتی می گردند.
شرط برخورداری از معافیت مالیاتی صادرات چه می باشد؟
شرط برخورداری از مالیات با نرخ صفر و معافیتهای آن، ارائه اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و اسناد و مدارک مربوطه در موعد مقرر به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور اعلامی می نماید می باشد.
لذا کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مبادرت به صادرات کالا و خدمات دارند در صورت انجام تمامی تکالیف مالیاتی در موعد مقرر و انجام رفع تعهدات ارزی مشمول مالیات نرخ صفر می گردند.
معافیت های مالیات واردات
در این بخش به معافیت های مالیات واردات می پردازیم.
- واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره برداری و همچنین ماشین آلات خطوط تولیدی برای واحدهای تولیدی دارای جواز تاسیس از وزارت خانه های ذیربط.
- کارت های بازرگانی رتبه بندی شده و دارای رتبه طلایی ( رتبه الف ) پس از تایید مراتب از سوی اتاق صنایع و معادن ذیربط.
- وارد کنندگان خوش حساب معرفی شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور با ارائه گواهی مفاصا حساب مالیاتی.
- وزارتخانه ها، موسسات و سازمان های دولتی ، شهرداری و کلیه دستگاه های اجرایی دارای ردیف بودجه ای کشور.
- کالاهای وارده از طریق پست و کالاهای همراه مسافر که جنبه تجاری نداشته باشد.
- کلیه کالاهای موضوع ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰
انواع مالیات و عوارض مخصوص دارندگان کارت‌های بازرگانی
مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقوقی:
نرخ مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقوقی رابطه مستقیمی با میزان درآمد سالیانه آنها از کار واردات و صادرات داشته و با نرخ ثابت ۲۵ درصد محاسبه و اخذ می‌شود.
مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی:
چنانچه کارت بازرگانی صادر شده برای شخصی حقیقی باشد، نرخ محاسبه مالیات متغیر بوده و طبق سود درآمد آنها محاسبه و دریافت می‌شود. بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم نحوه محاسبه نرخ مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی به شیوه زیر است:
- نرخ مالیات سالیانه ۱۵ درصد برای کارت بازرگانی اشخاص حقوقی با سود حاصله درآمد به میزان ۳ میلیون تومان
- نرخ مالیات سالیانه ۲۰ درصد برای کارت‌های بازرگانی اشخاص حقوقی با سود حاصل از درآمد به میزان ۱۰ میلیون تومان
- نرخ مالیات ۲۵ درصد برای کارت بازرگانی اشخاص حقوقی با سود حاصل از درآمد به میزان ۲۵ میلیون تومان
- نرخ مالیات ۳۰ درصد برای کارت‌های بازگانی اشخاص حقوقی با سود حاصل از درآمد به میزان ۱۰۰ میلیون تومان
- نرخ مالیات ۳۵ درصد برای کارت بازرگانی اشخاص حقوقی با سود حاصل از درآمد به میزان بالای ۱۰۰ میلیون تومان
مجازات عدم پرداخت مالیات کارت بازرگانی:
طبق قوانین سازمان امور مالیاتی کشور، هرگونه اقداماتی که از سوی فرد به منظور عدم پرداخت و یا کاهش مالیات صورت پذیرد، فرار مالیاتی در نظر گرفته می‌شود که بر اساس قوانین جدید علاوه بر جریمه نقدی و جبران خسارت دولت، جرم بوده و مجازات کیفری در پی خواهد داشت.
مطابق با ماده ۲۷۴ تا ۲۷۹ قانون مالیات‌های مستقیم، در مورد دارندگان کارت‌های بازرگانی انجام هر یک از اقدامات زیر، مصداق فرار مالیاتی است:
- تدوین و تنظیم اسناد و مدارک خلاف واقع
- مخفی سازی و یا کتمان فعالیت اقتصادی
- جلوگیری از بررسی دفاتر و اسناد توسط مأموران مالیات طبق ماده ۱۸۱ قانون مالیات مستقیم و نیز امتناع از انجام وظایف قانونی مبنی بر ارسال مدارک مالی به سازمان امور مالیاتی و زیان زدن به دولت
- عدم انجام تکلیف قانونی کسر یا وصول مالیات مؤدیان دیگر و ارسال آن به سازمان امور مالیاتی در زمان تعیین شده مربوط به مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده
- تنظیم قرارداد و معامله‌های تجاری و اقتصادی به نام افراد دیگر
- خودداری از تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی در بر گیرنده اطلاعات مالی و هزینه‌ها طی سه سال متوالی
- استفاده از کارت بازرگانی دیگران
بنابراین چنانچه هر شخص حقیقی یا حقوقی دارنده کارت بازرگانی یکی از اقدامات بالا را انجام دهد، مرتکب تخلف شده که برحسب مورد مشمول مجازات درجه ۶ به شرح زیر می‌شود:
- – حبس به مدت بیش از ۶ ماه تا ۲ دو سال
- جریمه نقدی ۲۰ تا ۸۰ میلیون ریال
- ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق
- محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت بیش از ۶ ماه تا ۵ سال
- انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها
مجازات فرار مالیاتی برای شخص حقیقی و حقوقی
طبق این قانون اصل بر مسئولیت فرار مالیاتی بر شخص حقیقی است. اما چنانچه نماینده قانونی شخص حقوقی با نام وی و یا در راستای منافع وی مرتکب تخلف شود، شخص حقوقی مجرم شناخته شده و برای او نیز مجازات کیفری در نظر گرفته خواهد شد که با توجه به میزان ضرر و خسارت به بار آمده، مشمول جریمه مصادره اموال و یا طبق ماده ۲۷۵ قانون مالیات مستقیم به مدت ۶ ماه تا ۲ سال به یکی از مجازات «ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی» و یا «ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری» و یا انحلال شخص حقوقی محکوم می‌گردد. هر چند این مجازات تنها برای شخص حقوقی نبوده و برای حسابرسان، حسابدار، مأمور مالیاتی، کارمند بانک و هر شخصی که در این امر با او همکاری کرده نیز خواهد بود.
